Tjilatjap, Java’s laatste haven

Te Tjilatjap aangekomen bleek dat deze haven barstensvol schepen lag. Grote vrachtvaarders, een paar kleinere passagiersschepen en een stel oorlogsschepen van diverse nationale pluimage. Deze keer geen ankerplaats ver weg van het gewoel, maar direct aan de kade. Dit gaf de noodsituatie wel zeer helder weer. Zonder veel dralen werden de luiken geopend en met grote haast werd gestart met het lossen van de munitie en bommen.
Ass Machinist Adriaan Kik

Tjilatjap, is door zijn positie, aan de zuidkust van Java, is de enige haven in NEI met vrije toegang tot de Indische Oceaan. Of meer praktisch: de enige haven waarvandaan het nog enigszins mogelijk is te ontsnappen als de Japanners op Java landen. En dat dat gaat gebeuren is eigenlijk wel zeker, nu ook Sumatra al bijna helemaal bezet is.
De verdediging van van de eilanden ligt sinds enkele weken in handen van de het ABDA-COM dat de vier betrokken landen vertegenwoordigd: American, British, Dutch, Australian Command. Effectief is eigenlijk alleen de marine hier nog een serieuze speler maar door Japans luchtoverwicht is deze nauwelijks is staat iets te ondernemen tegen de ook numeriek veel sterkere Japanse invasie vloten.

De enorme Japanse slagvloot Kido Butai. (source: http://joewight.deviantart.com/art/kido-butai-38655506)

De Kido Butai, de grote Japans vloot met zes vliegdekschepen die eerder al de verrassingsaanval op Pearl Harbour uitvoerde, voert een nog zwaardere aanval uit op Darwin in het noorden van Australië. De stad, maar vooral de in de haven liggende schepen en de vliegtuigen op de vliegvelden worden zwaar getroffen door meer bommen dan de Japanners gebruikte voor Pearl Harbour. Het gevolg is dat Darwin en het Noorden van Australie wordt ontruimd en de enige overgebleven toevoerroute van vliegtuigen en troepen is afgesneden. De angst voor een Japanse invasie van Australië is groot.

Merchant Shipping losses in the area:

20 february 
Tobelo (Dutch): The coaster was bombed and sunk at Kupang, Dutch East Indies by Japanese aircraft. She was later salvaged by the Japanese and entered service as Tobi Maru.
22 february 
Pijnacker Hordijk (Dutch): The cargo ship was torpedoed and sunk in the Java Sea south of Tjilatjap, Dutch East Indies by I-58 .
Togian (Dutch): The cargo ship was bombed and damaged in the Timor Sea off Koepang, Dutch East Indies by Japanese aircraft and scuttled. Raised, repaired and put in Japanese service.
24 february 
Kota Radja (Dutch): The cargo ship was bombed and sunk at Surabaya, Dutch East Indies by Japanese aircraft.
Source: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_shipwrecks_in_February_1942